تاثیر اسید هیومیک بر پسته
پسته گیاهی است که از دیرباز در نقاط مختلف ایران کشت می شده‌است. درختان پستهٔ کاشته شده، از حدود سال هفتم تا دهم پس از کاشت به محصول دهی قابل توجه و درسال بیستم به بالاترین میزان محصول دهی می رسند. این درختان، به طور میانگین۵۰ کیلوگرم محصول در یک دورهٔ دو ساله تولید می کنند. پسته گیاهی بیابانی و مقاوم است و می‌تواند خاک‌های با شوری بالا و دماهای بین -10 درجه در زمستان و +۴۸ درجه سانتی گراد در تابستان را تحمل کند. این درخت برای محصول دهی نیاز به تابستان‌های گرم و خشک و خاک با زهکشی بالا دارد و در مناطق مرطوب یا سردسیر محصول دهی و رشد خوبی ندارد.
روش متداول تکثیر پسته از طریق کاشت دانه و ایجاد نهال است و معمولاً پس از چند سال با سربرداری و پیوند زدن به گونه پسته دلخواه می رسند. روش دیگر تکثیر پسته روش تکثیر بافت است که بسیار محدود است.
به طور کلی مقدار عناصر مورد نیاز پسته به ندرت مورد مطالعه قرار می گیرند. درختان پسته مانند سایر درختان برای رشد به ۱۴ عنصر ضروری نیاز دارند؛ این عناصر بر اساس مقدار و نقشی که در گیاهان دارند در گروه عناصر پر مصرف مانند نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، گوگرد و یا عناصر کم مصرف مانند آهن، منگنز، کلر، بور، روی، مولبیدن و نیکل قرار می گیرند.
بیشتر بخوانید: تاثیر اسید هیومیک بر گل ها
هر کدام از این عناصر برای فرآیند خاصی در گیاه نقش دارند. برای به دست آوردن کیفیت بالای پسته باید گیاه، مقدار مورد نیاز از این عناصر را به دست بیاورد. در برخی مواقع خاک های غنی نسبتی از این مواد مغذی را دارند اما در صورت کمبود این عناصر باید به صورت کود دهی خاک را تقویت کنیم.
معرفی کود هیومیک اسید
مواد هیومیکی محصول نهایی تجزیه ی هر ماده ی آلی در شرایط ویژه توسط میکروارگانیسم های خاصی هستند. از آن جا که PH اسیدی صنعتی این ماده ۸/۳ تا ۵ بوده و از هوموس (بخشی از خاک که ساختار گیاهی و جانوری در آن وجود ندارد، لایه ای از خاک که حاوی مواد ارگانیک است.) تشکیل شده است، به نام اسید هیومیک نیز شناخته می شود.
به زبان ساده می توان گفت هیومیک اسید نوعی از اسید هایی است که ازبقایای تجزیه ی مواد ارگانیک ساخته شده‌اند و به طور طبیعی در چرخه ی حیات خاک و اقیانوس ها و رودها وجود دارند. این اسید باید به خاک‌های مورد کشت که بر اثر فرسایش و فعالیت های انسانی فقیر شده اند اضافه شود.
هیومیک اسید به‌عنوان کود در کشاورزی اهمیت ویژه‌ای دارد، چون باعث تقویت گیاهان و درخت‌ها شده، آن ها را در برابر تنش های محیطی مانند شوری خاک و خشکی مقاوم می کند و به طور قابل توجهی بازدهی محصولات کشاورزی را افزایش می‌دهد. برای کشت و بارآوری محصولات پربازده لازم است خاک با کود اسید هیومیک تقویت شود زیرا در دهه‌های اخیر با ظهور کشاورزی گسترده و صنعتی، از غنای خاک کاسته شده است.
ترکیبات اسید هیومیک به نسبت‌های مختلفی نیتروژن، فسفر، ازت، گوگرد، کلسیم، منیزیم، روی و مس و… است و كود آن عامل تحریک کننده ی رشد گیاه از طریق افزایش حجم و میزان ریشه‌های آن است. هیومیک اسید باعث بهبود ساختار خاک شده و با تیره کردن خاک، جذب انرژی خورشید را افزایش می دهد. ترکیبات هیومیکی با تقویت میکرو ارگانیسم‌های مفید خاک و از بین بردن میکروب‌های زیان آور، سلامت خاک را بهبود می دهند.
مهم‌ترین تأثیر اسید هیومیک کمک به گیاه برای جذب غذای لازم از طریق ریشه‌ها است. در واقع کود اسید هیومیک میزان دریافت موادی ازجمله نیتروژن، کلسیم، پتاسیم، فسفر و منیزیم توسط ریشه‌های گیاه را افزایش می‌دهد؛ این امر از طریق افزایش ریشه زایی گیاهان و در نتیجه دسترسی بیشتر به مواد مغذی موجود در خاک صورت می گیرد.
کود هیومیک اسید دارای اشکال مختلف اعم از گرانول، مایع و پودری است که هریک ویژگی های خود را دارند؛ اما به طور کلی به دو نوع فعال و غیر فعال تقسیم بندی می شوند. اسید هیومیک های فعال مایع و پودر بوده و در آب حل می شوند، اما نوع غیر فعال آن گرانول بوده که در آب حل نشده و به همین دلیل مدت زیادی در خاک می ماند.
هم چنین کود اسید هیومیک به طرق مختلفی استفاده می گردد که از بین آن ها می توان به چال کود، آغشته کردن بذر، محلول پاشی و تزریق به شکل محلول در سیستم آبیاری اشاره نمود. با توجه به نوع محصول و گیاه، زمان کود دهی و شکل کود یکی از این روش ها به کار برده میشود.
۵ مزیت اسید هیومیک نسبت به کود دامی
نحوه ی مصرف هیومیک پودری و گرانوله به صورت چال کود و محلول نمودن در آب است. اسید هیومیک پودری و گرانوله هم چنین به صورت آغشته کردن بذر هم به کار می‌رود.
نحوه ی مصرف هیومیک مایع بیشتر به صورت همراه با آبیاری گیاه و درخت است. هم چنین به صورت محلول پاشی نیز کاربرد دارد .
مصرف همراه با آب آبیاری اسید هیومیک از دو روش مصرف خاکی و محلولپاشی اسید هیومیک مؤثرتر است.
اثر اسید هیومیک در پسته
هم چنین هیومیک اسید با اصلاح ساختار فیزیکی خاک فضای بیشتری برای نفوذ ریشه پسته ایجاد می کند که موجب جذب بهتر موادغذایی، توسعه ی برگ و فتوسنتز مناسب گیاه پسته می شود. اسید هیومیک تنظیم کننده ی رشد درخت است؛ ارتفاع، قطر، ضخامت، وزن و چگالی شاخ و برگ و همچنین ریشه ی گیاه پسته تحت تأثیر اسید هیومیک به اندازه ی متناسب و ایده‌آل رشد می‌کند.
اسید هیومیک محرکی برای پروسه‌های شیمی‌حیات گیاه محسوب میشود؛ فعالیت‌های زیستی و شیمیایی گیاه پسته تحت تأثیر هیومیک اسید نظم پیدا کرده و به نوعی سروسامان پیدا می کنند. اسید هیومیک تقسیم میتوزی گیاه را (با تولید بیشتر اسیدهای نوکلئیک و اسیدهای آمینه) به خصوص در ریشه ها افزایش داده و پمپ پروتونی را در گیاه پسته فعال می کند؛ این امر موجب افزایش
گل دهی درخت پسته می گردد. هم چنین هیومیک اسید سطح هورمون‌های موجود در خاک بستر گیاه را تعدیل کرده و مقدار هورمون‌ها را در خاک تنظیم می کند.
اسید هیومیک از مسمومیت های ناشی از مصرف کودهای شیمیایی و سم پاشی درختان کاسته و موجب افزایش جذب نیتروژن، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و فسفر توسط گیاه پسته می شود؛ این امر شادابی و افزایش حجم، روغن و چربی مغز پسته و کیفیت دو چندان آن را به دنبال دارد.
مصرف کود اسید هیومیک موجب افزایش جذب فسفر و ازت شده که این امر نیز سبب افزایش قند، پروتئین و ویتامین موجود در مغز پسته میشود.
هیومیک اسید اثر کلاته سازی روی عناصر ریز مغذی و فلزی خاک دارد و جذب آن را برای نهال پسته راحت تر می کند؛ در نتیجه باعث افزایش رشد شاخه ها در درخت پسته می گردد.
به طور کلی اثر هیومیک اسید در پسته بر روی خاک و ریشه ی پسته ها مانند یک اسفنج عمل می کند که تمامی عناصر مورد نیاز گیاه را در خود ذخیره کرده و به تدریج در اختیار گیاه قرار می دهد؛ این امر نیاز به استفاده از کود ازته و فسفاته را ۲۵ تا ۷۰ درصد کاهش می دهد. اسید هیومیک با نگهداری بیشتر آب در خاک به رشد سریع باکتری‌های مفید در خاک کمک می‌کند. همچنین با طبیعت سازگار است و خطری برای گیاه و یا محیط زیست ندارد.
علاوه بر این موارد، نتایج تحقیقات نشان می دهد که میزان خندانی پسته در صورت استفاده از کود اسید هیومیک -نسبت به عدم استفاده از آن- بسیار بیشتر بوده است؛ همین طور میزان ترک های نامنظم در پسته هایی که با اسید هیومیک تقویت شده اند ۴ درصد کمتر از پسته های دیگر است.
پیشنهاد ایران کود: اسید هیومیک چیست؟
هیومیک اسید محتوای کلروفیل گیاه پسته را افزایش می‌دهد و تنفس گیاه پسته را نیز تسهیل می‌کند، در خاک تخلخل ایجاد می‌کند و همین قابلیت اسید هیومیک باعث شده که به نوعی تهویه ی طبیعی قدرت مندی برای خاک به حساب بیاید. از آنجا که گیاه برای رشد و انجام فرآیند فتوسنتز به اکسیژن نیاز دارد، هر چه اکسیژن بیشتری برایش فراهم باشد، مراحل رشد و تکثیرش با سرعت و کیفیت بالاتری انجام می‌گیرد.
در نهایت می توان گفت محصول درخت پسته در زمینی که حاوی مقدار مناسبی از اسید هیومیک است سالم تر، سنگین تر، درشت تر و خوش طعم تر بوده و نرخ محصول‌دهی یا بازده باغ پسته با وجود اسید هیومیک، افزایش چشم گیری پیدا می‌کند.
با تشکر از توجه شما جهت افزایش سطح علمی و تجربی ایرانکود ما را از نظرات، پیشنهادات و بخصوص انتقادات سازنده خود بهره مند سازید.
