طعم ترش زرشک در ترکیب با غذاهای مختلف طعمی متفاوت و جذاب ایجاد می‌کند. این دانه خوراکی برای اولین بار در قرن هفتم پس از میلاد کشف شد. زرشک بیدانه یکی از ارقام پرمصرف این نهال است که به زرشک پلویی نیز معروف است. کاشت درخت زرشک مانند سایر درختان نیازمند شرایط جغرافیایی مناسب، خاک خوب، آبیاری منظم، نور کافی خورشید و … است. در ادامه بیشتر درباره این درخت خواهید خواند.
درخت زرشک
در واقع این بذر خوراکی روی بوته‌هایی با ارتفاع 1 تا 5 متر رشد می‌کند برای همین در گیاه‌شناسی به آن درختچه می‌گویند. برخی از انواع این درخت تا ارتفاع 6 متر رشد می‌کنند. کشور ما ایران یکی از مهم‌ترین تولیدکنندگان این نهال است که سهم زیادی از تولید این بذر خوراکی را به خود اختصاص داده است. این درخت اصالتاً از کشورهای اروپایی، آسیایی و آفریقایی میباشد.
رنگ محصول نهال زرشک اغلب قرمز یا سیاه است و در طول رشد تغییر رنگ نمی‌دهد. همانطور که همه می‌دانیم زرشک طعم ترش دارد. بر خلاف میوه این درخت، شکوفه‌های آن پس از گذشت زمان در پاییز تغییر رنگ داده و قرمز می‌شوند. این درختچه مقاومت بالایی در برابر سرما و گرما دارد و بهترین دما برای رشد مطلوب آن بین 15 تا 18 درجه سانتیگراد میباشد. برای برداشت این درخت باید تا 3 یا 4 سالگی صبر کنیم.
بیشتر بخوانید: تأثیر فروت ست بر روی توت فرنگی
روش کاشت درخت زرشک
مناطق نیمه خشک و معتدل مناسب کاشت زرشک میباشد. مناسب‌ترین زمان برای پرورش نهال زرشک می‌تواند از اواسط پاییز تا اسفند ماه باشد. تعدادی از افراد کاشت این درخت را در فصل بهار انجام می‌دهند. امکان اجرای این گزینه وجود دارد، اما در پاییز درختچه‌ها فرصت بیشتری برای رشد مناسب دارند.
برای کاشت این درختچه مانند سایر نهال‌ها، زمین باید دارای خاک مناسب و حاصلخیز باشد. برای کاشت زرشک از قبل باید خاک را با کودهای حیوانی و شیمیایی مخلوط نمود. همچنین برای کاشت نهال زرشک در خاک باید گودال‌هایی با عمق مناسب حفر شود. توجه داشته باشید که این گودال‌ها نه خیلی کم عمق هستند و نه خیلی عمیق.
ترکیب کودهای حیوانی و شیمیایی قبل و حین کاشت به منطقه و شرایط جغرافیایی بستگی دارد. به عنوان مثال، در مناطق سردسیر، باغداران شرایطی را برای محافظت از گیاه در برابر سرما فراهم می‌کنند.
ویژگی‌های خاک مناسب برای کاشت زرشک
بهترین خاک برای کاشت زرشک خاکی است که اسیدینه آن 9 باشد. برای کاشت زرشک نیاز به خاکی با بافت سبک و نرم است. به این ترتیب بهترین نوع خاک برای کاشت این نهال، خاک‌های لومی ساده و شنی است. یکی از بهترین خاک‌ها برای رشد خوب درخت زرشک خاک‌های آهکی می‌باشند که بافت سبکی دارند.
همانطور که اشاره کردیم این درختچه مقاومت بالایی در برابر سرما و گرما از خود نشان می‌دهد. این در مورد خاک نیز صدق می‌کند. این گیاه همچنین می‌تواند در برابر مواد غذایی که از خاک دریافت می‌کند مقاومت کند. یعنی اگر خاک غنی نباشد این نهال تا حد امکان از خود محافظت کرده و مقاوم می‌ماند. از دیگر عوامل مهم در کاشت و رشد درخت زرشک میزان نمک موجود در خاک آن است. البته مقدار نمک نباید از مقدار استاندارد 5 میلیمتر بیشتر شود.
روش آبیاری نهال زرشک
درختچه زرشک مقاومت بسیار خوبی در برابر کم آبی دارد. ساعات اولیه روز، ساعت طلایی برای آبیاری این درخت است. پس از کاشت زرشک بهتر است در سال‌های اولیه هفته‌ای یک بار آبیاری شود. البته آبیاری ارقام مختلف به نوع خاک و موقعیت جغرافیایی منطقه بستگی دارد. میتوان گفت در مناطق کوهستانی و فصل‌های سرد سال درخت زرشک نیاز به آبیاری ندارد.
سه تا چهار سال پس از کاشت این نهال، می‌توانید هر دوازده یا پانزده روز یکبار به این نهال آبیاری کنید. از مهم‌ترین نکات میتوان به میزان آبیاری در زمان گلدهی درخت زرشک اشاره نمود. اگر در این مدت گیاه بیش از حد آبیاری شود، امکان رها شدن گل‌ها وجود دارد. به طور کلی رعایت اصول آبیاری در رشد گیاه، افزایش کیفیت محصول و … نقش بسزایی دارد.
هرس درخت زرشک
باغبان‌ها معمولا در زمستان و پاییز درختچه ها را هرس می‌کنند. در فرآیند هرس، تمام شاخه‌های خشک و بیمار باید از بقیه شاخه ها جدا شوند. اگر برای مدت طولانی روی درخت بمانند، به شاخه‌های دیگر آسیب می‌رساند. همچنین هرس نکردن بر بهره‌وری و کیفیت محصول تاثیر می‌گذارد.
در فصل سرما شاخه‌های خشک و آلوده درخت زرشک را هرس می‌کنند. مراقب باشید که هر شاخه از این درخت فقط یک بار میوه بدهد. به این ترتیب می‌توانید شاخه‌های میوه‌دار یا شاخه‌هایی که به تازگی میوه داده‌اند را هرس کنید. با این کار شاخه‌ای بی‌ثمر روی درخت باقی نمی‌ماند.
انواع کاشت
- کاشت زرشک بیدانه پفکی
یکی از بهترین انواع این درخت که فروش بالایی دارد، نهال زرشک بدون دانه است. رنگ میوه‌های زرشک قرمز و عمر مفید آن حدود 20 سال میباشد. قیمت خرید این نهال مقرون به صرفه است و مهم‌ترین ویژگی آن باردهی در سال اول رشد است.
- کاشت زرشک بیدانه قائنات
یکی دیگر از انواع پرمحصول و محبوب زرشک بدانه قائنات است. رنگ میوه این درختچه سیاه است و طعم بسیار ترش دارد. نوع بیدانه و کرکی نهال زرشک باید در معرض مستقیم نور خورشید قرار داشته باشد و جریان هوای مناسب در رشد آن مؤثر است.
- کاشت زرشک جنگلی
زرشک جنگلی یا کاراتاجینا یکی دیگر از انواع این درخت است که در استان‌هایی مانند کرج، هشتگرد و … کشت می‌شود.
- کاشت زرشک دنسی فلور
این نهال در استان‌های کرمانشاه و البرز قابل کاشت میباشد و عملکرد بسیار مناسبی دارد ولی قیمت آن در مقایسه با دیگر انواع درخت زرشک قابل مقایسه نیست چرا که قیمت آن بالا میباشد.
بیشتر بخوانید: تاثیر فروت ست بر روی درخت کیوی
- کاشت زرشک سیاه بیدانه
این نوع از درخت مانند زرشک پفکی نهالی بدون دانه کاملاً مقرون به صرفه است و با توجه به عملکرد میتوان آن را رقمی سودآور نامید. رنگ میوه این درخت سیاه است و یکی از ارقام تجاری باغات زرشک محسوب می‌شود.
- کاشت زرشک داروینی
درخت زرشک داروینی گونه‌ای از زرشک اصلاح نژاد شده میباشد که قیمت آن در محدوده متوسط است. مهم‌ترین ویژگی در کاشت این نهال داروین رطوبت خاک آن است. خاک مرطوب برای رشد این درخت نیاز است.