مرکبات از پر کشت ترین درختان به شمار می آیند و میوه آن‌ها در گروه پر استفاده ترین مواد غذایی است. اما کشاورزان در پرورش این درختان با چالش‌هایی نیز مواجه هستند که باعث نگرانی آن‌ها شده است. با علم به علت‌های کاهش کیفیت و کمیت در این درختان، تغییرات زیادی را می توان درباره باروری مرکبات شاهد بود. یکی از روش‌های تشخیص برای کاهش باردهی درختان مرکبات را می توان در نشانه‌های کمبود عناصر در آن‌ها دانست. بنابراین لازم است تا باغداران به کسب اطلاعات کافی در این زمینه همت گمارند. در صورتی که کمبودهای غذایی درختان مرکبات به ظور کامل حل و فصل شود تمامی علائم مانند رنگ پریدگی در برگ‌ها، کم شدن رشد، ترکیدن میوه‌ها، لکه‌های قهوه ای، ترش شدن مزه‌ها، ریزش میوه‌ها از بین می رود. بنابراین لازم است تا باغداران با مشاهده هر گونه علائم مربوط به کمبود مواد غذایی در درختان در سریع ترین زمان ممکن با کود دادن مناسب به درختان اقدام به برطرف نمودن کمبودهای تغذیه ای در درختان نمایند. در این مقاله قصد داریم تا علائم کمبود عناصر در مرکبات را شرح دهیم. پس لازم است تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
بیشتر بخوانید: تاثیرات عصاره جلبک دریایی در درشتی مرکبات
علائم کمبود نیتروژن در مرکبات
نیتروژن به عنوان عنصری مهم و حیاتی و پراستفاده جهت رشد درختان مرکبات و ساخت پروتئین بسیار لازم است. این ماده حیاتی که یکی از اجزای مهم در ساخت کلروفیل گیاهی است. بنابراین در صورت کم شدن نیتروژن در درختان برگ‌های آن‌ها دچار رنگ پریدگی می شود. برگ‌ها ابتدا به رنگ سبز مایل به زرد در می آیند و سپس با تداوم روند کمبود، به رنگ زرد گرایش پیدا می کنند.
با کم شدن نیتروژن در درختان مرکبات، رشد ساقه و برگ کم می شود و رو به ضعیفی و لاغری می گذارند. چون ماده نیتروژن از مواد مهم برای رشد رویشی گیاهان است. به علت این که نیتروژن از عناصر متحرک است لذا علائم کمبود در برگ‌های مسن ظاهر می شود.
نشانه‌های کمبود فسفر در مرکبات
- فسفر از دیگر مواد پر استفاده و متحرک است که کمبود آن در ابتدای امر در برگ‌های زیرین و مسن تر خود را نشان می دهد. فسفر لازمه لقاح در گل‌ها، گسترش سیستم ریشه، منتقل ساختن انرژی در قسمت‌های گوناگون گیاه، ساخته شدن اسید نوکلئیک و شکل گیری دانه است.
- با کم شدن فسفر در درختان مرکبات، رشد ریشه‌ها و در پی آن رشد قسمت‌های هوایی درختان با اشکالاتی روبرو می شود. به طوری که ریشه درختان دچار ضعف شده و کم حجم می شوند. همچنین برگ‌ها نیز نازک و کوچک می شوند. همان طور که می بینید شناختن نشانه‌های کمبود عنصرها در درختان مرکبات در کشاورزی از اهمیت زیادی برخوردار است.
- از نشانه های دیگر کمبود فسفر در درختان مرکبات می توان به کم شدن جوانه‌های کناری، از بین رفتن جوانه‌های جانبی، رشد نکردن ساقه‌های جانبی، کم شدن قدرا درخت در ساخت شکوفه و در پایان کم شدن مقدار تولید دانه ها و محصول اشاره نمود.
- علائم کم شدن فسفر در برگ‌ها نیز به خوبی قابل شناسایی است. چون برگ‌ها به رنگ سبز پر رنگ گرایش پیدا می کنند و در انتها رنگ بنفش یا آبی کدر به خود می گیرند. کمبود فسفر در مزه مرکبات نیز بسیار آسیب زننده است. چون خواص انبارداری و بازار پسندی میوه‌ها به دلیل طعم بسیار ترشی که پیدا می کنند کم می شود.
نشانه‌های کمبود پتاسیم در مرکبات
یکی از عنصرهای مهمی که کمبود آن سبب می شود تا کیفیت درختان مرکبات کم شود، عنصر پتاسیم است. این عنصر وظایف متفاوتی را داخل سلول بر عهده دارد. با کم شدن پتاسیم، مقاومت درختان در مقابل هوای بسیار سرد، هجوم آفت‌ها و استرس‌های بیرونی به علت کم شدن سیستم ایمنی کم می شود. از علائم کمبود پتاسیم در درختان مرکبات به کم شدن اندازه و حجم میوه‌ها می توان اشاره نمود. همچنین سر برگ‌ها به جهت پایین تمایل پیدا می کند و حواشی برگ‌ها قهوه ای و سوخته می شود.
علائم کمبود کلسیم در مرکبات
دلیل اصلی برای ترک خوردگی پوست مرکبات مانند پرتقال و نارنگی کمبود عنصر کلسیم است. این عنصر می تواند مقاومت پوسته و دیواره سلول را کم کند. به همین دلیل میوه ترک می خورد. کلسیم نقش اساسی در کیفیت میوه و کم کردن ریزش شکوفه‌ها و ممانعت از پیر شدن زودرس درختان را دارد.
نشانه‌های کمبود آهن در درختان مرکبات
آهن عنصری مهم در تولید کلروفیل گیاهی است. این ماده می تواند منجر به شیرینی مزه در درختانی مانند نارنگی و پرتقال شود. در صورت کمبود این عنصر حیاتی، میزان کلروفیل کم می شود و رنگ برگ‌ها به زردی می گراید. همچنین محصولات، طعم شیرین خود را از دست می دهند.
نشانه‌های کمبود منگنز در مرکبات
اگر منگنز در درختان کم شود سبب می شود تا برگ‌های مسن در گیر شوند. به علت این درگیری ابتدا رگبرگ‌ها زرد می شوند و در نهایت می سوزند. ولی برگ‌های جوان به رنگ سبز خواهند بود. برگ‌های موجود در سر شاخه درختان به علت کمبود منگنز، می ریزند. این مشکل به نام کچلی شناخته می شود. در پی این آسیب، درختان مرکبات در پروسه فتوسنتز دچار مشکل می شوند.
بیشتر بخوانید: زمان کوددهی مرکبات در جنوب
سخن پایانی
همان طور که دیدیم علائم کمبود عناصر در مرکبات به اشکال مختلف خود را نشان می دهند. بنابراین کشاورزان و باغداران لازم است تا با به دست آوردن آگاهی در این خصوص، این علائم را در سریع ترین زمان ممکن مورد شناسایی قرار دهند. با آزمایش خاک نیز می توان تمام کمبودهای غذایی در گیاه را شناسایی کرد و اقدام به برطرف کردن آن‌ها نمود.
