مضرات کودهای شیمیایی
گیاهان جهت تامین مواد غذایی مورد نیاز آنها در تمامی زمینهای زراعی و باغات با توجه به کمبودهای خاک به برنامه کوددهی مناسب نیاز دارند. همچنین در کشاورزیهای مکانیزه امروزی با هدف استفاده از فضا و قابل استفاده کردن مواد معدنی موجود در خاک استفاده از کود امری اجتناب ناپذیر است. در این مقاله به کود شیمیایی و مضرات استفاده بی رویه آن میپردازیم.
کود شیمیایی شامل مواد شیمیایی و بر پایه فراورده های نفتی هستند.
کودهای شیمیایی دارای مواد شیمیایی و ترکیبات معدنی بر پایه فرآوردههای نفتی هستند، که به دلیل غنی بودن از سه عنصر اصلی فسفر، پتاسیم و نیتروژن و نتیجه دهی سریع تر نسبت به سایر کودها بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد، انواع مختلفی از کودها بر اساس عناصر تشکیل دهنده مانند: کودهای ماکرالمنت و میکروالمنت و کودهای کامل وجود دارند.
نحوه مصرف کودهای شیمیایی
کودهای شیمیایی به صورت محلول پاشی، نواری و چالکود و با توجه به نحوه جذب و میزان پایداری در خاک مصرف میشوند.
مصرف نادرست کودهای شیمیایی باعث آلودگی محصولات برداشت شده می شوند.
مصرف بی رویه و نادرستِ کودهای شیمیایی حاوی عناصر سنگین مانند: کادمیوم، نیتروژن، فسفات، سرب موجب آلودگی محصولات برداشت شده می شوند ، همچنین باعث انباشته شدن آلایندهها در خاک و آب نیز خواهند شد.
در مورد کودهای جلبک دریایی بیشتر بدانیم
کودهای شیمیایی اثراث مخرب زیادی در جذب نشدن در خاک دارند.
کوهای ازته با دارا بودن مقادیر زیاد ازت در واکنش با خاک به بیکربنات آمونیوم تبدیل شده است، آمونیوم تبخیرشده با وارد شدن به جو به وسیله باران به زمین بر میگردد و موجب آلوده شدن آبهای زیر زمینی با رشد جلبکهای سمی و مسمومیت گیاهان میشود و همچنین کودهای فسفاته حاوی بیشترین مقدار فلزات سنگین(سرب و کادمیوم ) است، که موجب تراکم این دسته فلزات در محصولات شده و نیز خاک را فرسایش میدهد و در نهایت موجب غیر قابل کشت شدن خاک میگردد.
معایب کودهای شیمیایی در محصولات زراعی
افزایش غلظت کود با تغییر در PH باعث تغییر در تعادل خاک میگردد.
- ساختمان و مواد تشکیل دهنده خاک را تضعیف کرده و تغییر میدهد.
- باعث بی کیفیت شدن محصولات کشاورزی و مسمومیتهای غذایی بر اثر آنها می گردد.
- مواد معدنی و مغذی خاک را با مواد شیمیایی غیر قابل جذب ترکیب میکند.
- افزایش هزینه اضافی درمان و تولید گیاه و محصول خواهد شد.
- موجب نرم شدن بیش از حد ساختار گیاه شده و در نهایت گیاه را در برابر تنشها نا توان میسازد.
- کودهای حاوی اسید سولفوریک و هیدرولیک موجب آسیب به باکتریهای مفید خاک میشوند.
- با کمک به افزایش تولید گازهای گلخانهای و دی اکسید کربن و اکسید نیتروژن، با گذشت زمان موجب بالا رفتن دمای زمین میگردد.
- اثر مطلوب کمتری به دلیل جذب سریعتر نسبت به کودهای کمپوست دارند.
- به عنوان کاتالیزور در گیاه عمل میکند، که با ضعیف کردن ریشه گیاه عمر آن را کوتاه میکند.
- استفاده از کودهای شیمیایی به روش خاکورزی موجب تداخل با اکولوژی خاک میشود.
- این کودها موجب ورود سموم خطرناکی به آب اقیانوسها و دریاها شده که زندگی آبزیان را به خطر میاندازد.
- استفاده بی رویه از این کودها باعث بزرگ شدن سبزیجات و محصولات بدون طعم و مزه اولیه میشود.
- باعث هدر رفتن وقت و هزینه خریداری کود شده، همچنین جبران خسارات وارده اعم از بیماریهای گیاه و ناتوانی خاک، موجب هزینههای اضافی تولید محصول برای کشاورز خواهد شد.
کاهش مضرات کودهای شیمیایی
به منظور رفع معضلات مصرف و مضرات کود شیمیایی باید مصرف بهینه کود را بر اساس کمبود عناصر لازمه و تعداد و زمان کود دهی مدیریت کرده و نوع استفاده کود را برای تاثیر مطلوب و بدون هدر رفت به صورت خاک ورزی یا چالکود انجام داد.
همچنین استفاده از کودهای آلی با ترکیبات موثر و طبیعی مانند هیومیک اسید که از بقایای موجودات زنده با ترکیبات کربنی ساخته شده است، در راستای کشاورزی ارگانیک و محصولات با کیفیت و مفید برای اکوسیستم خاک، میتواند جایگیزین مناسبی برای کودهای شیمیایی باشد.
سخن پایانی
به طور کلی باید گفت لزوماً استفاده زیاد از کودهای شیمیایی به دلیل قیمت ارزان تر و سرعت نتیجه دهی راه حل مناسبی برای تولید بیشتر محصولات کشاورزی نیست. بنابراین شما تولیدکننده عزیز می توانید با مصرف کودهای ارگانیک و طبیعی شوک ضمن جلوگیری از آسیب به محیط زیست از محصولات خوبی برخوردار باشید.