گیاه زعفران
زعفران که گیاهی از دسته زنبقیان به شمار می‌رود، گیاهی با شش گلبرگ بنفش و 3 رشته کلاله قرمز از جمله ادویه‌های دوست داشتنی در آشپزی به حساب می‌آید. همانطور که می‌دانید کلاله‌های این گل زیبا دارای عطر و رنگ بی‌نظیری هستند .کاشت این گیاه که قدمتی سه هزار ساله دارد، پرطرفدار بودن و البته ارزش غذایی آن را به ما یادآوری می‌کند. این گیاه نیمه گرمسیری در مقابل گرما و سرما بسیار مقاوم است. گیاه زعفران در مناطقی که دارای تابستان‌های گرم و خشک و زمستان‌های ملایم است، قابل پرورش است. بسیاری از افراد این گیاه را حتی در مناطقی که دارای آب و هوای سرد نیز است، پرورش داده‌اند و نتیجه‌ای خوبی را از آن برداشت کرده‌اند. امروزه با وجود گلخانه‌ها کار کشت و برداشت بسیاری از گیاهان که آب و هوای خاصی را می‌طلبند، راحت شده است. از این رو در این مقاله می‌خواهیم به کاشت زعفران در گلخانه بپردازیم.
کاشت زعفران در گلخانه
کشت این گیاه به صورت گلخانه‌ای ابتدا در کشور چین روی کار آمد تا این کشور بتواند سود بالایی را در صادرات زعفران از آن خود کند. بعد از آن کشورهای بسیاری از این ایده استفاده کرده و موفق به کاشت و برداشت این محصول شدند. امروزه در اکثر کشورها این روش عملی شده است و افراد با فضای کشت کم نیز می‌توانند این گیاه را پروش دهند. پرورش زعفران در گلخانه به دو روش زیر صورت می‌پذیرد.
- روش ایروپونیک: در این روش ریشه گل زعفران در هوا معلق است و تغذیه گیاه از طریق اسپری کردن آب و مواد معدنی صورت می‌گیرد.
- روش هیدروپونیک: در این روش ریشه گل زعفران در محیطی مثل هوای بسیار مرطوب قرار می‌گیرد. این رطوبت می‌تواند اکسیژن و مواد معدنی را برای ریشه تامین نماید.
حال که با دو روش پرورش زعفران در گلخانه آشنا شدید، در ادامه مقاله به شرایط و نحوه کاشت زعفران به صورت گلخانه‌ای پرداخته‌ایم.
لوازم و شرایط مناسب برای کاشت زعفران در گلخانه
به طور کلی لوازم و شرایط مناسب برای کاشت زعفران در گلخانه عبارتست از:
- فضایی بسته مانند انباری
- طبقه و قفسه‌های مناسب برای قرار دادن پیازها
- لوازم ضدعفونی مخصوص محیط گلخانه و پیازها
- دستگاه مه‌پاش برای ایجاد رطوبت در محیط گلخانه
- زمین کشاورزی مناسب برای انتقال پیازها بعد از اتمام گلدهی
- کولر
- بخاری
شرایط مناسب برای کاشت زعفران در گلخانه به روش ایروپونیک (هوا کشت)
- محیط دارای پنجره به منظور کنترل رطوبت و دما
- محیط دارای بخاری فن‌دار برای ایجاد گرما در زمان برداشت گل‌ها
- محیط دارای کولر برای ایجاد سرما به طوری که بتواند دمای 10 تا 13 درجه را تامین کند
- محیطی تمیز و ضدعفونی به دور از هرگونه آلودگی
بیشتر بخوانید: کود زعفران
کاشت زعفران در گلخانه به روش هیدروپونیک
این روش کاشت معمولا برای مناطقی که شرایط جوی مناسبی ندارند و یا دارای خاک نامناسبی هستند و یا آب آن منطقه آلوده است؛ مناسب بوده و می‌تواند جایگزین خوبی برای کشت زعفران به حساب آید. این روش نیز مانند سایر روش‌های دیگر شرایطی را برای پرورش گیاه زعفران به همراه دارد، اما به دلیل اینکه هزینه‌های مربوط با سرمایش و گرمایش ثابت است، راندمان تولید تا 30 درصد افزایش پیدا کرده و مقدار سود نیز بیشتر می‌شود.
نحوه کاشت زعفران در گلخانه
حتما می‌دانید که این گیاه دارای پیازی با غلاف قهوه‌ای رنگ است. برای کاشت این گیاه ابتدا باید به فکر تهیه این پیاز در وزن مناسب باشید. اواسط خردادماه تا اواخر مردادماه زمان خوبی برای تهیه پیاز زعفران است. وزن مناسب پیاز زعفران برای گلخانه بالای 15 گرم است. در غیر این صورت محصول مرغوبی نخواهید داشت.
زمانی که پیاز را تهیه کردید، باید آن را در جایی خشک و خنک و بدون نور خورشید نگه‌داری نمایید. حداکثر دمای محیط برای نگه‌داری این پیازها 13 درجه است. اواخر شهریورماه زمان خوبی برای انتقال این پیازها به گلخانه است.
در این زمان شما باید گلخانه‌ای را در نظر بگیرد که دارای قفسه‌های چوبی و یا فلزی است که بتوان پیازها را بر روی این قفسه‌ها قرار داد. این قفسه‌ها بهتر است که 4 یا 5 طبقه بوده و 40 الی 50 سانتی‌متر ارتفاع داشته باشند.
نور، دما و رطوبت و بهداشت گلخانه از جمله عوامل مهمی هستند که در کاشت زعفران در گلخانه باید مورد توجه قرار گیرند. بعد از ضدعفونی کردن محیط در اواخر شهریور می‌توانید پیازها را از خاک و گلی که به آنها چسبیده، تمیز کرده و آنها را با محلول‌های مخصوص ضدعفونی نمایید و آنها را کاملا خشک کنید تا از وجود هرگونه حشره و قارچ پاک گردند و سپس آنها را به گلخانه انتقال دهید و بر روی طبقه‌هایی که تهیه کرده‌اید، بچینید.
برای اینکه گیاه شما از خواب زمستانی بلند شده و شروع به رشد نماید لازم است که به مدت 7 روز پیاز زعفران در دمای 13 درجه و رطوبت 80 درصد قرار بگیرد. پس از رشد پیاز زعفران می‌توان دمای هوا را تا حداکثر 17 درجه سانتی‌گراد افزایش داد. با افزایش دما گیاه رشد سریع‌تری داشته و شروع به گلدهی می‌کند. در این بین تمیز نگه داشتن محیط گلخانه و جای پیازها امریست که باید بسیار مورد توجه قرار گیرد.
هر یک از این پیازها حدودا 14 گل می‌دهند که معمولا این گلدهی بعد از یکماه کاشته شدن پیاز تقریبا در اوایل آبان ماه اتفاق می‌افتد. با گلدهی هر یک از آنها می‌توانید کار چیدن گل را شروع نمایید.
در آخر پس از برداشت تمامی گل‌ها لازم است که شما پیازها را به زمینی مناسب که دارای خاکی با مواد معدنی است؛ انتقال دهید. در هنگام انتقال پیازها به خاک باید به برگ‌های گیاه توجه نمایید تا دچار آسیب نشوند.
مزایای کاشت زعفران در گلخانه
- در این نوع کشت خاک مرغوب توسط شده انتخاب می‌شود که می‌تواند در رشد گیاه بسیار موثر باشد.
- در این نوع کشت مصرف آب به صورت قطره‌ای و کنترل شده و بسیار کم مورد استفاده قرار می‌گیرد و در مصرف آب صرفه‌جویی می‌شود.
- در امان بودن پیاز زعفران از جوندگان
- سم‌پاشی آسان
- رساندن مواد معدنی از طریق رطوبت به ریشه گل زعفران
- بازدهی بهتر محصول به دلیل استفاده از پیازهای مرغوب و درشت و رسیدگی منظم به آنها در گلخانه
- برداشت کلاله در هر هکتار به روش گلخانه‌ای 23 تا 25 کیلوگرم بوده، اما در روش سنتی در هر هکتار هفت کیلوگرم است
- حفظ شدن بیشتر عطر و طعم و رنگ کلاله در کشت گلخانه‌ای نسبت به روش سنتی (زیرا در روش سنتی نور آفتاب روی عطر و طعم و رنگ کلاله‌ها تاثیر می گذارد.)
- اشتغال‌زایی و به کارگیری نیروی بیشتر با استفاده از کشت نوین گلخانه‌ای
- کشت زعفران با داشتن فضایی محدود و به صورت طبقاتی
بیشتر بخوانید: تاثیر اسید هیومیک بر زعفران
معایب کاشت زعفران در گلخانه
از آنجایی که 90 درصد زعفران جهان از ایران صادر می‌شود و از نظر اقتصادی این محصول رتبه بالایی را در جهان دارد، کشور چین با ایجاد گلخانه برای کاشت زعفران در تلاش است که بتواند در آینده زعفران چینی را با قیمیت بسیار پایین‌تر به بازار عرضه کند که این امر می‌تواند برای افرادی که این کسب و کار را در ایران دارند، خطراتی را به همراه داشته باشد.
سخن پایانی
همانطور که در بالا اشاره کردیم این گیاه دارای ارزش بسیار زیادی برای هر کشور است و می‌تواند سود بالایی را برای یک کشور در جهت صادرات به همراه داشته باشد. از این رو کشت این گیاه با روش‌های گلخانه‌ای بسیار افزایش یافته است. علاوه بر این کاشت گلخانه‌ای زعفران به عنوان یک شغل مناسب توانسته افراد زیادی را به خود مشغول نماید.
جهت کسب اطلاعات بیشتر و خرید اسید هیومیک با کارشناسان ما در ایرانکود تماس حاصل نمایید