در بین کودهایی که در کشاورزی و باغداری استفاده می‌شوند، کودهایی هستند که نظر زیستی تاثیرات مخرب کمتری دارند. اسید هیومیک یکی از این کودهاست. در این مقاله از تاثیرات استفاده از کود اسید هیومیک برای نارنگی صحبت کرده ایم.
کود اسید هیومیک چه کودی است؟
اسید هیومیک ترکیبی است که از مواد هوموس دار تشکیل شده است. این ترکیبات از تجزیه پسماندهای آلی به وجود می‌آیند. کود اسید هیومیک دارای اسید نیست و به دلیل پی اچ اسیدی و ترکیبات هوموس دار به آن اسید هیومیک می‌گویند. در کنار این ها، کربوکسیل ها و ترکیبات فنولات هم در این کود وجود دارند.
زمانی که گیاهان و حیوانات ازبین می‌روند مولکول های بدن آن ها برای استفاده و تجزیه توسط ارگانیسم ها در خاک باقی می‌ماند. این مولکول ها توسط باکتری ها، قارچ ها، حشرات و پروتوزوئید ها مصرف می‌شوند. بعد از گذشت زمان طولانی و چرخه های مختلف تجزیه، از بقایای این مولکول ها ماده ای به نام هوموس باقی می‌ماند. هوموس به طور کل به موادی می‌گویند که در برابر تجزیه مقاوم هستند. مواد هوموسی از دو قسمت تشکیل شده اند: اسید فولیک و اسید هیومیک. این مواد برای خاک و فعالیت های مربوط به آن مثل جذب و انتقال مواد بین خاک و گیاه نقش زیادی دارند.
بیشتر بخوانید: زمان مصرف هیومیک اسید
منبع تولید اسید هیومیک ها
اسید هیومیک را می‌توان ازمنابع مختلفی استخراج کرد. بهترین نوع این مواد از ته نشست های بسیار قدیمی زمین های مرطوب از باقی مانده اجساد گیاهان و حیوانات، تولید می‌شود. با گذشت سالهای طولانی این مواد در حال تجزیه با خاک و سنگ فشرده شده اند و باعث شده تا کیفیت اسید هیومیک در اثر فشار سنگ ها بیشتر شود. گاهی با افزایش فشار سنگ ها این مواد به بیرون ریخته و در اثر مجاورت با اکسیژن مرغوبیت بیشتری پیدا می‌کنند. امروزه بخش بزرگی از اسید هیومیک از این منبع تولید می‌شود.
فواید استفاده از اسید هیومیک برای خاک
آلودگی های مختلف و برخی فعالیت های انسانی باعث شده خاک های مختلف مغذی بودن و مواد ارگانیک خود را از دست بدهند. خاکی که این مواد را نداشته باشد می‌تواند برای گیاه و حتی انسان مضر باشد. شخم زدن سالانه واستفاده از کودهای شیمیایی میزان هوموس خاک را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. برای تقویت خاک باید به نوعی این هوموس و مواد آلی به خاک بازگردانده شود. تشکیل هوموس در خاک به زمان زیادی نیاز دارد بنابراین باید از منبع خارجی یعنی کودها تامین شوند. در این زمان استفاده از کود اسید هیومیک باعث می‌شود خاک مواد ارگانیک از دست رفته را بازیابی کند.
مزایای کود اسید هیومیک
این کودها مزایای زیادی دارند که بخشی از آن ها این موارد هستند:
- افزایش قابل توجه ریشه زایی گیاهان مختلف که منجر به جذب بیشتر مواد مغذی ازخاک می‌شود.
- این کودها خطری برای آب ها و سفره های زیرزمینی ندارند و باعث آلودگی نمی‌شوند.
- با افزایش جذب نیتروژن نیاز به استفاده از کودهای ازته را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.
- بالابردن مقاومت گیاه در برابر سموم موجود در خاک که در اثر استفاده از کودهای شیمیایی نامرغوب به وجود آمده است.
- کاهش شوری خاک ها با خارج کردن سدیم اضافی از خاک
- افزایش برداشت محصول گیاهان و درختان میوه
- بهبود جذب پروتئین و نوکلئیک اسیدها
کود اسید هیومیک برای نارنگی
برای آشنایی بیشتر با تاثیرات کود اسید هیومیک برای نارنگی باید با این درخت و نحوه کوددهی آن آشنا شد.
نارنگی مثل پرتقال از گروه مرکبات محسوب می‌شود. این درخت مثمر و همیشه سبز است که میوه ای گرد و یا بیضی شکل دارد و میوه آن آبدار و گوشتی است. طعم میوه نارنگی ترش و گاهی شیرین است و شباهت زیادی به پرتقال دارد با این تفاوت که پوست آن به راحتی با دست جدا می‌شود. نارنگی خواص زیادی دارد و دارای مقادیر زیادی ویتامین ث است. درخت نارنگی ارتفاع کمی دارد و ارتفاع آن در بهترین حالت ۵ متر است. باردهی درخت نارنگی متوسط رو به بالا است. گل های نارنگی سفید رنگ و دوجنسه بوده و حشرات گرده افشانی آن ها را انجام می‌دهند. این درخت نسبت به سرما مقاوم است و در مناطق مرطوب و سردسیر قابلیت کاشت دارد.
درختان نارنگی را از طریق روش هایی همچون کاشت بذر، قلمه زدن و پیوند زدن تکثیر می‌کنند که بیشتر از طریق قلمه و بذر کاشته می‌شود.
کوددهی درخت نارنگی
درخت نارنگی به کوددهی نیاز دارد و این نیاز به کوددهی در فصل گل دهی و میوه دهی درخت بیشتر است. کودهای مختلف حیوانی و شیمیایی نیاز تغذیه ای درخت را می‌توانند تامین کنند. این درختان باردهی نسبتا بالایی دارند و به همان نسبت به مواد مغذی زیادی هم احتیاج دارند. در صورت غنی نبودن خاک کیفیت میوه و میزان برداشت محصول کاهش می‌یابد. استفاده از کود اسید هیومیک برای نارنگی موجب می‌شود با افزایش ریشه زایی درخت جذب آب و مواد مغذی از خاک افزایش پیدا کند و به دنبال آن تولید میوه بیشتر شود. اسید هیومیک همچنین با افزایش پروتئین سازی در درخت کیفیت میوه را افزایش می‌دهد.
بیشتر بخوانید: هرس درخت انگور
استفاده از اسید هیومیک برای نارنگی در فصل گل دهی و بعد از آن در شروع تشکیل میوه باعث بهبود سرعت میوه دهی و رسیدن میوه ها می‌شود.
پرورش درختان نارنگی شاداب و‌سبز به نوع کوددهی بستگی دارد و باید از کودهایی استفاده شود که همه عنصرهای ضروری را برای درخت تامین می‌کنند و در عین حال آسیب کمتری به خاک وارد می‌کنند.