اهمیت و جایگاه گندم در کشاورزی و زندگی مردم برای همه ثابت شده است. به همین علت شناخت بهترین کود برای افزایش تناژ گندم موضوع مهمی برای کشاورزان است. در این مقاله به بررسی این موضوع پرداخته ایم.
گندم
گندم یکی از اصلی ترین محصولات زراعی و مهم ترین آن ها است. کشت این محصول در همه کشورها از موضوعات پر اهمیت است و دولت ها در تلاش برای رسیدن به خودکفایی در تولید این محصول هستند. در ایران نیز اهمیت کشت و پرورش گندم باعث شده تا بخش بسیار وسیعی از مزارع و زمین های کشاورزی کشور به کاشت گندم اختصاص پیدا کند.
گندم نوعی گیاه علفی است که ریشه های چندان عمیقی نداشته و ریشه های آن سطحی هستند. به همین علت شخم زدن کامل و اصولی زمین کشاورزی قبل از کاشت بذر گندم ضروری و مهم است. کاشت بذر گندم را با روش های مختلفی مثل نواری، کرتی و خطی انجام می‌دهند. رشد گندم دارای ۵ مرحله اصلی و مهم است. این مراحل شامل جوانه زدن، پنجه زنی، ساقه دهی، خوشه زایی و دانه بستن هستند. هر کدام از این مراحل که نام برده شد نیاز به برنامه تغذیه ای کامل و غنی دارند و باید در زمان مناسب برای گیاه فراهم شود. در این صورت است که رشد گیاه کامل می‌شود.
بیشتر بخوانید: علت گل ندادن درخت کیوی
کوددهی گندم
خاک های کشاورزی معمولا در هر بار کشت محصول، بخشی از مواد آلی و مغذی خود را از دست می‌دهند. این موضوع باعث می‌شود تا بعد از چند بار کشت خاک از نظر مواد مختلف دچار کمبود شود. اگر برنامه تغذیه خاک های کشاورزی مدیریت نشود خاک کم کم حاصلخیزی خود را از دست خواهد داد. در نتیجه لازم است از کودهای مختلفی مثل انواع کودهای آلی و شیمیایی استفاده شود تا مواد از دست رفته خاک ها جبران شده و همچنین به رشد گیاه هم کمک شود. در مزارع گندم هم هر ساله کشت انجام می‌شود و فراهم کردن مواد مغذی برای خاک این مزارع باعث می‌شود تا حاصلخیزی خاک افزایش یافته و محصول پرباری برداشت شود. کوددهی در کشت و پرورش گندم از مراحل مهم است و با انجام به موقع آن می‌توان مانع بروز مشکلات مختلف برای گندم شد.
گیاه گندم برای داشتن رشد کافی به عناصر درشت مغذی و هم در کنار آن به عناصر میکرو یا ریز مغذی نیاز زیادی دارد. هر کدام از این عناصر در رشد گندم نقش اساسی دارد. کودهایی که حاوی این عناصر مهم و ضروری هستند به نوعی بهترین کود برای افزایش تناژ گندم و همچنین کیفیت محصول می‌باشد.
نیتروژن: نیتروژن یک عنصر مهم و موثر در رشد همه گیاهان است. نیتروژن موجب تحریک و تسریع همه مراحل رشد از جمله جوانه زنی و گلدهی گندم می‌شود. این عنصر همچنین زمان رسیدن محصول را تسریع می‌کند. به عنوان مثال در مرحله خوشه زایی گندم نیتروژن باعث افزایش خوشه ها می‌شود. همچنین افزایش تولید پروتئین تحت تاثیر نیتروژن، باعث پر شدن دانه های گندم و کیفیت آن می‌شود. کمبود نیتروژن برای گندم نیز منجر به تغییر رنگ گیاه و کاهش رشد آن می‌شود.
فسفر: عنصر فسفر در رشد گندم نقش زیادی دارد و باعث افزایش رشد قسمت های مختلف گندم مثل ریشه و برگ ها می‌شود. نقش فسفر در افزایش قابل توجه نمو دانه ها قابل توجه است. افزایش پنجه زنی گندم و رشد پنجه های بیشتر از اثرات مهم و اصلی عنصر فسفر است. افزایش ریشه زایی گندم ها و توسعه آن در خاک تحت تاثیر گندم اتفاق می‌افتد.کمبود فسفر خود را به شکل کاهش رشد گیاه و نیز کمرنگ شدن برگ ها نشان می‌دهد.
پتاسیم: کودهای پتاس را می‌توان یکی از بهترین کودها برای گندم دانست. تاثیرات مهم و قابل توجه پتاسیم روی گندم باعث شده تا در کوددهی این گیاه نقشی اساسی داشته باشد. پتاسیم با افزایش فتوسنتز گیاه زمینه را برای افزایش تولید قند و پروتئین در گیاه فراهم کرده که در نهایت منجر به رشد بیشتر و افزایش کیفیت دانه های گندم می‌شود. نقش پتاسیم در گندم کمک به افزایش مقاومت گیاه نیز است. وجود پتاسیم باعث می‌شود تا گیاه گندم به شکل طبیعی در مقابل حمله آفات و همچنین بیماری های مختلف و شرایط نامساعد مقاومت کند. استحکام ساقه های گندم نیز از تاثیرات پتاسیم است و مانع شکستن و خمیدگی آن ها می‌شود.
عنصر پتاسیم به جذب نیتروژن در گیاه کمک می‌کند و باعث می‌شود نیتروژن در گیاه بهترین عملکرد را داشته باشد. در مرحله ساقه رفتن، گیاه به پتاسیم بیشتری نیاز دارد. کمبود پتاسیم در گندم موجب خشک شدن گیاه و محصول آن می‌شود.
بهترین کود برای افزایش تناژ گندم
تشخیص بهترین کود برای افزایش تناژ گندم با مطالبی که گفته شد کار چندان سختی نخواهد بود. شناخت عناصر پرکاربرد و ضروری برای این گیاه انتخاب کود درست را راحت تر می‌کند. همچنین شناخت علایم کمبود این عناصر به رفع سریع آن ها کمک زیادی می‌کند. کودهایی که از عناصر گفته شده غنی باشند بهترین کود برای افزایش تناژ گندم هستند.
یکی از انواع کودهای کامل که برای گندم هم بسیار موثر است، کود NPK است. در این کود سه عنصر اصلی پتاسیم، نیتروژن و فسفر در کنار مقادیری از عناصر ریز مغذی به کار رفته است.
کودهای تک عنصر هم برای گندم مفید هستند و می‌توانند در مراحل مختلف رشد که نیاز گیاه به آن عنصر خاص بیشتر است، به کار رود.
بیشتر بخوانید: بهترین کود گندم
بهترین کود برای افزایش تناژ گندم کودهای پتاسیم دار و فسفر دار هستند. نقش این عناصر در افزایش باردهی و افزایش میزان محصول قابل توجه است.
از نکات مهم در رابطه با کوددهی گندم رعایت اعتدال در انجام کوددهی است. کوددهی بیش از اندازه نیاز گیاه منجر به بروز مشکلات مختلف برای آن می‌شود.